پرسش و پاسخ
صلوات بر پیامبر صلوات الله علیه با چه کیفیتی باید باشد؟ در دو مورد صلوات بر حضرت محمد(ص) و آل او واجب است:
الف- در نماز
برخی علمای اهل سنت و فقهای شیعه امامیه اتفاق دارند. بر این که در تشهدِ نماز اکتفا به درود فرستادن بر پیامبر جایز نیست؛ بلکه واجب است که بعد از درود فرستاده شود. احمد بن حنبل و شافعی در این باره روایت نقل کرده اند.(المجموع، ج3، ص465؛ فتح العزیز، ح 3، ص 503؛ الشرح الکبیر، ج1، ص 616 و … )
کعب بن عجره می گوید: رسول خدا صلی الله علیه دائماً در نمازهای خود این چنین می گفت: « اللهم صلّ علی محمد کما صلیت علی ابراهیم و آل ابراهیم انک حمید مجید» ( صحیح مسلم، ج1، ص 350)
شکی نیست که متابعت از پیامبر صلی الله علیه و آله در نماز واجب است؛ زیرا که آن حضرت فرمود: « همچنان که من نماز می خوانم؛ شما نیز نماز بخوانید. ( صحیح بخاری، ج1، ص 162؛ سنن دارمی، ج1، ص286)
ابو مسعود انصاری می گوید که پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: « من صلی صلاة و لم یصل فیها علیّ و علی اهل بیتی لم تقبل منه» (سنن دار قطنی، ج1، ص355 )؛ ـ هر کس نماز بخواند و در آن به من و اهل بیتم درود نفرستد، تمازش مورد قبول نیست.»
جابر بن یزید جعفی از امام باقر علیه السلام و او از ابو مسعود انصاری نقل می کند که رسول خدا صلوات الله علیه فرمود: « من صلی صلاة لم یصلّ فیها علّ و علی اهل بیتی لم تقبل منه»؛ « هر گاه شخصی نمازی بخواند و در آن بر من و اهل بیتم درود نفرستد، نمازش مورد قبول واقع نمی شود.» (سنن دار قطنی، ج1، ص355 )
ب- در غیر نماز
از روایات نیز استفاده می شود که هنگام درود فرستادن بر پیامبر صلی الله علیه و آله در غیر نماز لازم است اهل بیت او را نیز شریک گردانید.
ابو مسعود انصاری می گوید: رسول خدا صلی الله علیه و آله وارد مجلس سعد بن عباده شد. بشیر بن سعد که همان نعمان بشیر است به رسول خدا صلی الله علیه و آله عرض کرد: امر کردید ما را که درود بر شما بفرستیم، کیفیت درود را برای ما ترسیم کنید؟
پیامبر صلی الله علیه و آله لحظاتی سکوت نمود که آرزو کردیم کاش از آن حضرت سوال نکرده بودیم؛ آن گاه فرمود: بگویید: « اللهم صل علی محمد و علی آل محمد کما صلیت علی ابراهیم، و بارک علی محمد و علی آل محمد، کما بارکت علی ابراهیم فی العالمین انک حمید مجید والسلام کما قد علمتم». ( صحیح مسلم، ج1، ص 350، ح 65، کتاب الصلاة)
ابو سعید خدری می گوید: به رسول خدا صلی الله علیه و آله عرض کردیم: کیفیت سلام بر تو را دانستیم، حال کیفیت درود بر تو چگونه است؟
پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: بگویید: « اللهم صل علی محمد عبدک و رسولک، کما صلیت علی ابراهیم و بارک علی محمد، کما بارکت علی ابراهیم» ( صحیح بخاری،ج3، ص 119، کتاب التفسیر، تفسیر سورة الاحزاب)
علی اصغر رضوانی